نحوه به‌کارگیری روش‌های کنترل عفونت توسط کارکنان مراکز آندوسکوپی بیمارستان‌های دانشگاه علوم پزشکی تهران

مقدمه: عفونت‌های بیمارستانی یکی از بزرگ‌ترین معضلات بهداشتی درمانی جهان می‌باشد که سالانه دو میلیون نفر را درگیر می‌کند و هزینه‌ای بالغ بر 9 بیلیون دلار، علاوه بر هزینه‌های درمانی را شامل می شود. این مطالعه با هدف تعیین نحوه بکارگیری روش‌های کنترل عفونت توسط کارکنان مراکز آندوسکوپی بیمارستان‌های دانشگاه علوم پزشکی تهران انجام گردید. روش کار: این پژوهش یک مطالعه توصیفی- مقطعی است. در این تحقیق کلیه مراکز آندوسکوپی مجموعاً 10 بیمارستان که شامل 54 پزشک، 27 پرسنل پرستاری و 14خدمه بود انتخاب گردیدند. ابزار گردآوری داده ها در این پژوهش شامل یک پرسشنامه مربوط به مشخصات فردی کارکنان بخش آندوسکوپی، 6 برگه مشاهده مربوط به مشخصه محلول‌های ضدعفونی‌کننده کف زمین و وسایل آندوسکوپ، مشخصه محیط فیزیکی بخش، نحوه گندزدایی محیط توسط خدمه بخش، فرآیند پاکسازی آندوسکوپ‌ها توسط پرسنل، فرآیند گندزدایی آندوسکوپ‌ها و روش محافظت پرسنل (پزشک، پرستار، بهیار) بود که توسط پژوهشگر و همکاران پژوهشگر با مراجعه به مراکز مشاهده و ثبت گردید. همچنین از دیگر ابزار گردآوری در این پژوهش کیت‌های آزمایشگاهی جهت انجام کشت از محل‌های گوشه اتاق، کف اتاق، لوله‌های آندوسکوپ و محلول‌های گندزدا جهت تعیین نوع میکروب‌ها بود که با مراجعه کارشناس آزمایشگاه به ده مرکز انجام و سریعاً به آزمایشگاه بیمارستان حضرت ولی عصر (عج) تحویل داه شد. اطلاعات جمع‌آوری شده توسط نرم‌افزار کامپیوتری SPSS و آمار توصیفی جهت دستیابی به اهداف پژوهش توصیف گردید. یافته‌ها: یافته‌های پژوهش در ارتباط با نحوه به‌کارگیری روش‌های ضد عفونی محیط فیزیکی در مراکز آندوسکوپی بیمارستان‌های دانشگاه علوم پزشکی تهران توسط خدمه بخش بیانگر آن است که 30% مطلوب، 50% نسبتاً مطلوب و 20% نامطلوب بوده‌اند. نتایج در ارتباط با نحوه به‌کارگیری فرآیند پاکسازی آندوسکوپ‌ها در مراکز آندوسکوپی توسط پرسنل نشان می‌دهد، فقط یک بیمارستان (10%) در سطح مطلوب، 30% در سطح نسبتاً مطلوب و 60% بیمارستان‌ها در سطح نامطلوب بوده‌اند. در ارتباط با نحوه به‌کارگیری ضد عفونی یا استریلیزاسیون آندوسکوپ‌های مراکز آندوسکوپی توسط پرسنل پرستاری نتایج نشان می‌دهد 20% در سطح مطلوب، 70% در سطح نسبتاً مطلوب و یک بیمارستان (10%) در سطح نامطلوب بوده‌اند. همچنین نتایج در ارتباط با نحوه به‌کارگیری روش‌های محافظتی توسط پرسنل شاغل در مراکز آندوسکوپی کلیه بیمارستان‌ها در سطح نامطلوب می‌باشند. در ارتباط با نوع میکرو ارگانیزم‌های موجود در محیط، تجهیزات و محلول ضدعفونی کننده تجهیزات آندوسکوپی مراکز آندوسکوپی نتایج نشان می‌دهد که بیشترین درصد (6/3%) رشد میکرو ارگانیزم‌های موجود در محیط بخش‌های آندوسکوپی مربوط به باسیلوس و کمترین درصد رشد میکروارگانیزم‌ها (8/1%) مربوط به سودوموناس و استافیلوکوک می‌باشد. نتیجه‌گیری: به طور کلی یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد که نحوه به‌کارگیری روش‌های کنترل عفونت توسط کارکنان مراکز آندوسکوپی چندان مطلوب نیست و این امر می‌تواند موجب بروز بیماری‌های عفونی گردد، لذا جهت پیشگیری از گسترش عفونت‌های بیمارستانی در مراکز آندوسکوپی و با توجه به تأکید مکرر مقالات مختلف در این زمینه نظارت دقیق و ارزشیابی سالانه امری ضروری و واجب به نظر می‌رسد.